Η μουσική των θρίλερ ή ταινιών τρόμου είναι σίγουρα ανατριχιαστική, επιτηδευμένη και πατά στους κανόνες της μουσικής θεωρίας μόνο για να τους απορρίψει. Ο όρος «αρμονία» που ξεκινά να απασχολεί τον άνθρωπο από τα αρχαία χρόνια, συναντάται στη μουσική για να μας δηλώσει τον «τέλειο» ήχο. Στις ταινίες τρόμου ο τέλειος ήχος θα μπορούσε να θεωρηθεί μια κραυγή, μια εκτεταμένη παύση, γυαλιά που σπάνε…
«Η μουσική πρέπει να είναι αυτόνομα κομμάτια, που λειτουργούν μέσα στη δική τους τελειότητα, δεν επαναλαμβάνουν αυτό που δείχνει η εικόνα, προσθέτουν δε σε αυτήν στοιχεία που η ίδια δεν μπορεί να πει».
-Sergei Eisenstein (1898 – 1948), Ρώσος σκηνοθέτης και θεωρητικός του κινηματογράφου.
Ο κινηματογράφος έχει χτιστεί πάνω στο φωτισμό και τη μουσική για να ενεργοποιήσει και να ξεκλειδώσει το συναίσθημα του θεατή, καθηλώνοντάς τον στην καρέκλα του για ολόκληρη την προβολή. Η κινηματογραφική μουσική συνδυάζεται είτε ως πρώτος ή δευτερεύοντας ήχος με τους διαλόγους και τα ηχητικά εφέ και, παράλληλα με το πλάνο και την οπτική θέση, δημιουργούν την ατμόσφαιρα της ταινίας. Καμία σκηνή στο σινεμά δε θα ήταν η ίδια χωρίς τη μουσική που την ντύνει και της δίνει χαρακτήρα. Φανταστείτε τον «The Exorcist» χωρίς το χαρακτηριστικό μουσικό θέμα του Jack Nitzsche, ή το «Phycho» δίχως τις δυσοίωνες παρτιτούρες του Bernard Herrmann. Οι πιο ειδεχθείς σκηνές του σινεμά, σίγουρα, θα έχαναν τη δυναμική τους.
Μουσική αγωνίας. Κάτι θα συμβεί. Από στιγμή σε στιγμή. Φόβος. Διέξοδος; ΣΑΣΠΕΝΣ.
Αυτή η τρομακτική μουσική που συνοδεύει τις «κρίσιμες» σκηνές μιας ταινίας θρίλερ, στοχεύει αποκλειστικά στην επιβολή του συναισθήματος φόβου και αγωνίας, ενώ παράλληλα κατευθύνει την προσοχή του θεατή. Με αυτόν τον τρόπο το άτομο ξεχνά την πραγματικότητα, μεταφέρεται στον τόπο της ταινίας και ζει μαζί με τους ήρωες. Η μουσική στο σινεμά, ταυτόχρονα, βοηθά ώστε το νόημα της ταινίας να φτάσει στον θεατή. Ένας αργός ρυθμός σε μινόρε κλίμακα μπορεί να υποδηλώσει τη λύπη, ενώ ένα γρήγορο τέμπο σε αντίστοιχη κλίμακα, την αγωνία. Αντίθετα, οι ματζόρε κλίμακες βοηθούν στην επικοινωνία ενός θετικού συναισθήματος, αυτό όμως δεν είναι απαραίτητο.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος ανταποκρίνεται άμεσα σε καταστάσεις που απειλούν την ακεραιότητά του. Έτσι, οι ήχοι από απειλητικά βήματα, κραυγές, δυνατό αέρα, βροντές, κλάματα, βαριές ή γρήγορες ανάσες, μας αναστατώνει και μας θέτει σε ετοιμότητα. Ήχοι όπως οι παραπάνω εμπεριέχονται σε πολλές μουσικές συνθέσεις ως μέρος του κομματιού. Τα όργανα που χρησιμοποιούνται συχνά μιμούνται αυτούς τους χαρακτηριστικούς ήχους μέσω υψηλών ή πολύ χαμηλών νοτών και συχνοτήτων, διαφωνίας μεταξύ κλιμάκων και επαναλήψεις μέτρων. Άναρχη μουσική με βιολιά που τρίζουν και τύμπανα που επιταχύνουν τους καρδιακούς παλμούς. Όλα μελετημένα για ένα τέλειο έγκλημα, για μια βίαιη δολοφονία, για μια αναπάντεχη εμφάνιση.
Είναι συχνό, η κορύφωση του μουσικού θέματος να συμπίπτει απόλυτα με την πιο τρομακτική στιγμή της ταινίας. Ωστόσο, όσο πανικό και τρόμο μπορεί να προκαλέσει ένας δυνατός ήχος, άλλο τόσο μπορεί και μια ήσυχη σκηνή, κάποια άηχα δευτερόλεπτα ή ένα νανούρισμα (όπως στο «Rosemary’s Baby») να αναστατώσουν τον θεατή.
Στα θρίλερ η μουσική γίνεται το πιο δυνατό εργαλείο των σκηνοθετών και σίγουρα ο τρόπος με τον οποίο η μουσική επεμβαίνει στη ροή τους και ενισχύει την πλοκή είναι μοναδικός. Μέχρι το επόμενο άρθρο, μην δοκιμάσετε να δείτε ένα θρίλερ στα βουβά.
