Το άλμπουμ “My Beautiful Dark Twisted Fantasy” του Kanye West κέρδισε πριν σχεδόν έναν χρόνο το βραβείο του «καλύτερου άλμπουμ της δεκαετίας 2010-2020» του περιοδικού “Rolling Stone”. Η ιστορία πίσω από το άλμπουμ είναι γνωστή: Ο Kanye, θέλοντας να αποφύγει τα φώτα της δημοσιότητας μετά τον διαπληκτισμό του με την Taylor Swift στα βραβεία Grammy του 2009, πέρασε ένα μεγάλο μέρος του επόμενου χρόνου στη βίλα του στη Χαβάη, όπου, περιτριγυρισμένος από μερικούς από τους πιο καταξιωμένους μουσικούς και παραγωγούς της εποχής, προσπάθησε να δημιουργήσει το αριστούργημα που θα οδηγούσε στην εξιλέωσή του. Το αποκορύφωμα και κεντρικό σημείο του άλμπουμ είναι το κομμάτι “Runaway”.
Ας μιλήσουμε όμως πρώτα λίγο περισσότερο για το άλμπουμ καθαυτό. Το νόημά του, συνοψισμένο σε μια πρόταση, είναι η αδυναμία του Kanye να αποκτήσει μια ουσιαστική ερωτική σύνδεση με ένα άλλο άτομο, αδυναμία την οποία δεν μπορούν να καλύψουν τα υλικά αγαθά, οι σωματικές απολαύσεις και η «δύναμη» που έχει αποκτήσει μέσω της καριέρας του. Αυτή η απόγνωση που αισθάνεται περνά από πολλά στάδια για να καταλήξει σε μια κατάσταση επίρριψης ευθυνών, με τον Ye να είναι «χαμένος στον κόσμο του» στο τέλος του άλμπουμ. Το “Runaway” είναι το κομμάτι στο οποίο ασκεί κριτική στον εαυτό του και στη συμπεριφορά του, που αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες του προβλήματος.
Το κομμάτι ξεκινά με μια εισαγωγή στην οποία ένα κλασικό πιάνο δίνει «καθαρά», σε solo, το θέμα της μελωδίας χωρίς τα μπάσα ή οποιαδήποτε άλλη φωνή. Η νότα Ε επαναλαμβάνεται 15 φορές, κάτι που ξεχωρίζει και απομονώνει το συγκεκριμένο κομμάτι από το υπόλοιπο άλμπουμ και αποτελεί μια «παύση» που επιτρέπει στον ακροατή να προετοιμαστεί για αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει, ιδίως αν το ακούει για πρώτη φορά. Μετά από αυτή την επανάληψη, το θέμα ξεδιπλώνεται, με ένα δυνατό μπάσο να συνοδεύει αυτή την αρχική γραμμή πιάνου, και τον Rick James, έναν από τους μουσικούς που συνεργάστηκαν στην παραγωγή, να φωνάζει “Look at ya”, αναφερόμενος στη φυσική ομορφιά της κοπέλας με την οποία ο Kanye δεν μπορεί να αναπτύξει τη σύνδεση που θα επιθυμούσε.
Οι αρχικοί στίχοι των δύο επόμενων στροφών, της γέφυρας και του ρεφρέν, βρίσκουν τον Kanye να αναγνωρίζει τα προβλήματα του κοινωνικού του εαυτού, τα οποία πηγάζουν από τον εσωτερικό του κόσμο. Ο στίχος “And I always find something wrong” δείχνει ότι η τελειομανία του Kanye επεκτείνεται πέρα από το καλλιτεχνικό του έργο και στην προσωπική του ζωή, ενώ ο αυτοσαρκασμός “Let’s have a toast for the douchebags” φανερώνει ότι ακόμα και ο ίδιος έχει αγανακτήσει με την αλαζονεία του και την συνακόλουθη «ηλιθιότητά» του. Πώς θα πρέπει να αντιδράσει κάποιος που βλέπει όλες αυτές τις «κόκκινες σημαίες» στην προσωπικότητα ενός άλλου, όλα αυτά τα προβλήματα που, ακόμα και αν στην αρχή δεν είναι εμφανές, θα εμποδίσουν τη δημιουργία μιας ουσιαστικής σχέσης; Η απάντηση που δίνει ο Kanye είναι απλή: “Run away as fast as you can”.
Ο στίχος αυτός, το κεντρικό σημείο του τραγουδιού, είναι ο τρόπος του Kanye να δείξει στα άτομα που θα αγαπήσει (και κυρίως στην κοπέλα στην οποία αναφέρεται σε όλο το υπόλοιπο κομμάτι) ότι η καλύτερή τους λύση είναι να απομακρυνθούν προτού προλάβουν να δεθούν μαζί του, καθώς οι σχέσεις αυτές θα ήταν καταδικασμένες. Για μια ακόμη φορά τονίζει την εγωπάθειά του, αφού ο ίδιος δεν προτίθεται να αλλάξει τις αδυναμίες στην προσωπικότητά του αλλά θεωρεί τη διατήρησή τους δεδομένη, πιθανώς επειδή αντιλαμβάνεται ότι ο χαρακτήρας του και οι υπερβολές που τον διακρίνουν είναι μέρος της επιτυχίας του. Επιβεβαιώνεται έτσι και ο αυτοχαρακτηρισμός “douchebag”, για τον άνθρωπο που δεν θα αλλάξει για αυτούς που αγαπά, για αυτόν που δρα δίχως ίχνος ανιδιοτέλειας.
Οι επόμενες στροφές αναλύουν περεταίρω το νόημα του προαναφερθέντος στίχου, τόσο από την οπτική του Kanye όσο και από αυτή του Pusha T, ο οποίος εμφανίζεται στο τραγούδι με τη δική του, ξεχωριστή στροφή. Ο Kanye ασχολείται με το γεγονός ότι πλέον δεν τον ικανοποιεί τίποτα από τις σχέσεις του, ομολογώντας ότι το μόνο πράγμα στο οποίο είναι καλός είναι να επιρρίπτει στις συντρόφους του τις ευθύνες για όλες τις προβληματικές καταστάσεις. Η Νέμεσις επέρχεται όταν αναγνωρίζει στο βλέμμα της κοπέλας του τη ζημιά που ο ίδιος της έχει προκαλέσει, ενώ το τραγικό κομμάτι του τραγουδιού ολοκληρώνεται με τη συνειδητοποίηση ότι ούτε ο ίδιος δεν ξέρει πώς θα μπορέσει να συνεχίσει τη ζωή του εν απουσία της.
Η στροφή του Pusha T χρειάστηκε να ηχογραφηθεί δεκάδες φορές μέχρι να φτάσει στην τελική της μορφή και να εκφράζει πόσο “douchebag” ένιωθε ο καλλιτέχνης. Όλες αυτές ήταν υπό την πίεση του Kanye, που, σύμφωνα με μαρτυρίες, τον έβριζε και τον ταπείνωνε μπροστά σε όλους τους συνεργάτες του, μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τελικά όλη η πίεση απέδωσε, με τον Pusha να βγάζει τον πιο αλαζονικό του εαυτό, που πιστεύει ότι τα χρήματά του μπορούν να εξαγοράσουν ακόμα και τα συναισθήματα των γύρω του. Το ερώτημα που λανθάνει μέσα στην όλη ειρωνεία της στροφής είναι το εξής: Αξίζει για μια ζωή γεμάτη πολυτέλεια να θυσιάζεις την αξιοπρέπεια και τον αυτοσεβασμό σου;
Ο προβληματισμός του Kanye σε όλη τη διάρκεια του κομματιού είναι προφανής. Τα χρήματα και η φήμη του τον έχουν οδηγήσει σε ένα συναισθηματικό αδιέξοδο, σε μια κατάσταση που δεν έχει κάποια προφανή λύση. Παρ’ όλα αυτά, εγώ θέλω να θέσω τα εξής ερωτήματα: Μήπως το χρήμα και η φήμη του κομματιού χρησιμοποιούνται μόνο μεταφορικά; Μήπως ο Kanye τελικά δεν μιλάει μόνο για τον εαυτό του, αλλά κατά κάποιο τρόπο μιλάει και για σένα; Food for thought…
